Ayak Başparmağı İncinmesi

Ayak başparmağı incinmesi sporcuların başına sık gelen sakatlanmalardır. Çok daha kötü sakatlanmalar var olsa da ayak başparmağı etrafındaki yumuşak dokunun sakatlanması bir oyuncuyu oyun dışında bırakabilir ve bir dansçının haftalarca sahneye çıkmasını engelleyebilir. Bu sakatlık daha ziyade suni çim sahada futbol oynayanlarla ve dansçılarla alakalı bir sakatlık olarak kabul edilse de, aynı sakatlığı yaşamanız için yıldız bir sporcu veya profesyonel balerin olmanız gerekmez. Ayak başparmakları normal olanın ötesinde esneyen herkesin başına gelebilir.

Ayak başparmağı incinmesinin en yaygın belirtisi ayak başparmağının dibinde bir sakatlanma sonucu aniden ortaya çıkan ağrıdır. Şiş de olabilir. Bazen sakatlanma sırasında bir “kırt” sesi duyulabilir. Genellikle bütün eklem sakatlanmadan etkilenir ve başparmak hareketleri sınırlanır.

Ayak başparmağı incinmesi ayak başparmağı etrafındaki, yukarı ve aşağı hareketlerde bir menteşe görevi gören bağ dokuların incinmesidir. Ayak başparmağınızın hemen arkasında, parmağınızı hareket ettiren tendonların içine gömülmüş olan iki tane bezelye biçimli kemik bulunur. Sesamoit denilen bu kemikler tendon için bir makara görevi görür ve koşarken ve yürürken kendinizi yükseltmenizi sağlar. Ayağa binen yükü taşımaya da yardım eder.

Yürürken ve koşarken her adımda topuğunuzu kaldırıp vücut ağırlığınızı ayağınızın ön tarafındaki çıkıntıya verirsiniz. Belli bir noktada ayak başparmağınızın yardımıyla kendinizi öne iter ve ağırlığınızın diğer ayağa kaymasını sağlarsınız. Eğer ayak başparmağınız herhangi bir nedenle yüzeyde kalır ve sizi itmek için kalkmazsa, eklemin birden sakatlanma ihtimali vardır. Ya da çalım yaparken öne düşerseniz ve bu sırada parmağınız düz kalırsa, etki parmağınızı normal limitinin üstünde zorla elinizle arkaya bükmekle aynıdır. Bir keresinde güçlü bir şekilde veya zaman içinde birbiri ardına ayak başparmağının bu şekilde zorlanması eklemi çevreleyen bağ dokulara hasar verebilir.

Genellikle bu sakatlanmalar ani olur. En çok çimden daha sert olup ayakkabı tabanının yapışmasına neden olabilen suni sert yüzeylerde mücadele eden sporcularda görülür. Eğer giyilen ayakkabı ayağa gerektiği gibi bir destek vermiyorsa, çim gibi yumuşak zeminlerde de meydana gelebilir. Bu sakatlanma ayak başparmağının sonuna kadar bükülmesine izin veren yumuşak ayakkabı giyen sporcu ve dansçılarda da görülür.

Doktorunuz muayene sırasında size sakatlanmanın ayrıntılarını, mesleğinizi, spor yapıp yapmadığınızı, giydiğiniz ayakkabının çeşidini ve daha önceki ayak sorunlarınızı sorar. Ayağınızı inceler, herhangi bir şiş var mı diye bakar ve sağlıklı ayak başparmağınızla sakatlanmış olanı karşılaştırır. Doktor kırık gibi bir sakatlanma ihtimalini elemek için bir röntgen çektirir. Bazı durumlarda doktorlar kemik taraması, MR taraması, tomografi taraması gibi diğer tarama testlerinin yapılmasını isteyebilir.

Teşhis bundan sonra fiziksel muayenenin ve tarama testlerinin sonuçlarına bakılarak konur.

Bu incinmeye en temel yaklaşım sakatlanmaya iyileşmesi için vakit tanımaktır, yani ayağınızın dinlendirilmesi gerekecektir. Doktor ağrınızı dindirmek ve iltihaplanmayı azaltmak için reçetesiz satılan ağrı kesicileri tavsiye edebilir. Ayak başparmağı, üzerindeki baskıyı azaltmak için yandaki parmağa bağlanabilir ya da ayak alçıya alınarak veya parmağın hareket etmesini engelleyen özel botlar giyilerek hareketsiz kılınır. Doktorunuz sakatlanmış noktaya ağırlık bindirmemeniz için bir süre koltuk değneği kullanmanızı isteyebilir.

Ağrının dinmesi genelde iki ila üç hafta arasında sürer. Eklem uçlarının sabitlenmesinden sonra bazı hastalar sakatlanmış parmağın eski hareketini, gücünü kazanması için fizik terapiye ihtiyaç duyabilir.

Tedavinin amaçlarından biri sakatlanmanın niçin meydana geldiğini değerlendirmek ve yeniden olmasını engellemek için adımlar atmaktır.

Ayak başparmağı incinmesini önlemenin yollarından biri de ayak parmağı ekleminin çok bükülmesini önleyen, ayağı destekleyen ayakkabılar giymektir. Doktorunuzun tavsiye edebileceği, özel parmak koruyucu şeyler de takabilirsiniz.

Bir fizik terapist veya spor sakatlanmalarında uzman bir doktor, yürüyüşünüzde sakatlanmaya yol açacak bozuklukları düzeltmeye ve sakatlanma ihtimalini azaltmak için antrenman teknikleri öğrenmenize yardım eder.